REN21 Küresel Durum Raporu: FV Güneş Elektriği bölümü çevirisi

FV GÜNEŞ ELEKTRİĞİ

Fotovoltaik (FV) güneş elektriği santralleri tahmini 139 GWDCi’ye ulaşan yeni kurulumlarla rekor kıran bir yıl daha geçirdi; bu durumu küresel FV güneş elektriği santralleri kurulu güç toplamını hem şebekeye bağlı (on-grid)  hem de şebeke dışı kapasite dahil olmak üzere tahmini 760 GWDC’ye getirdi. (Not: Bu küresel tahminler %100 doğruluk belirtmez, belirsizlik mevcuttur  ve belirsizlik seviyesi yıldan yıla artmaktadır. )

COVID-19 pandemisi ile ilgili işyeri kapanışları, evde kalma emirleri ve hareket kısıtlamaları, elektrik tüketimini azalttı ve günlük talep modellerini değiştirdi.

 Pandemi ayrıca güneş panelleri ve ilgili donanımların nakliyesi ve teslimatında, müşteri kazanımlarında ve proje izinlerinde ve inşaatta gecikmelere neden olarak bazı pazarlardaki mevcut zorlukları daha da kötüleştirdi.

Yine de bazı pazarlarda büyüme 2020’ye girerken güçlü beklentilerin altında kalırken, Fotovoltaik güneş elektriğinde tek bir yılda şimdiye kadar görülen en büyük kapasite artışını gerçekleştirdi.

Dağıtık enerji sektörü, kamu hizmeti niteliğindeki santrallerle çoğunlukla büyüme yakalarken, bazı ülkelerde çatı tipi bireysel güneş enerjisi sistemler talebinde artışlar görüldü. Yıl sonunda ortaya çıkan politika değişiklikleri sonucu, ilk üç pazardaki (Çin, Amerika Birleşik Devletleri ve Vietnam) büyümenin en önemli kısmını sağladı, ancak diğer bazı ülkeler de kayda değer bir pazar genişlemesi yaşadı.

FV Güneş elektriğine olan talep, fosil yakıtların dış maliyetlerini hesaba katmadan bile, hem konut hem de ticari uygulamalar ve giderek artan bir şekilde kamu hizmeti ölçekli (utility-scale) projeler için artan sayıda yerde elektrik üretimi için en rekabetçi seçenek haline geldiğinden, yayılmakta ve genişlemektedir. Bu aynı zamanda gitgide artan sayıda pazarda “güneş+depolama” çözümleri için de geçerli hale gelmektedir. 2020’de tahminen 20 ülke en az 1 GW daha fazla yeni FV güneş  elektriği kapasitesi ekledi (2019 yılında bu sayı 18 idi) ve tüm kıtalar küresel büyümeye önemli ölçüde katkıda bulundu. 2020’nin sonunda, en az 42 ülke 1 GW veya daha fazla toplam kurulu kapasiteye sahip oldu.

FV Güneş Elektriği, giderek artan sayıda ülkede elektrik üretiminde anlamlı bir rol oynamaktadır. 2020’nin sonunda, en az 15 ülke, elektrik talebinin en az %5’ini FV güneş elektriği ile karşılayacak kapasiteye sahip olmuştur.

2020 verilerine göre FV Güneş elektriği Honduras’ta yıllık üretimin yaklaşık %11,2’sini oluşturmaktadır, Almanya (%10,5), Yunanistan (%10,4), Avustralya (%9,9), Şili (%9,8), İtalya (%9,4) ve Japonya (%8,5) oranlarıyla önemli paylara sahip olmuştur.

İlginç olan bir durum ise İspanya ve Birleşik Krallık’ta, büyük ölçüde yeni kapasite ve COVID karantinaları sırasında oluşan daha temiz havadan kaynaklanan yüksek üretim nedeniyle yılın başlarında güneş enerjisi üretim rekorları kırmasına yol açmış; karantinalar sırasında daha net gökyüzü, Delhi’de yaklaşık %10 daha fazla güneş ışığının güneş panellerine ulaşmasını sağlamış ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde de üretimin artmasına katkıda bulunmuştur.

Ancak, Avustralya ve ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki orman yangınlarından çıkan duman, üretim üzerinde ters etki yaptı, aynı zamanda güneş değişkenliğini ve tahminini de olumsuz etkiledi.

FV Güneş Elektriğinin dünya çapında önemli bir elektrik kaynağı haline gelmesi için ele alınması gereken, birçok ülkede politika ve düzenleyici istikrarsızlık, güvenilmez veya yetersiz şebeke altyapısı ve finansal ve bankacılık zorlukları da dahil olmak üzere hala zorluklar var.

Yaygınlaşma seviyesi arttıkça, FV güneş enerjisinin değişkenliği elektrik sistemleri üzerinde artan bir etkiye sahip olup, güneş enerjisinin değişen teknik ve piyasa koşullarında adil ve sürdürülebilir bir şekilde etkin bir şekilde entegre edilmesinin önemini artırmaktadır.

Genel olarak, dağıtık üretim de dahil olmak üzere dağıtık FV güneş elektriği sistemleri ve operasyonlarında aktif olarak yer alan birçok yardımcı kuruluş sayesinde; özellikle yerel bürokrasilerden gelen FV Güneş elektriğine karşı muhalefet 10 yıl öncesine göre düşük olmasına rağmen, bazı ülkelerde ve özellikle fosil ve nükleer enerji endüstrilerinde yer alan bazı aktörler arasında ne yazık ki halen yer yer devam etmektedir.

FV Güneş Elektriğinin maliyet-rekabet gücü, giderek artan bir şekilde yatırımın itici gücü haline gelmekle birlikte, genellikle tek başına yetersizdir.

Çoğu ülkede, bazı pazarlardaki maliyet veya yatırım engellerinin üstesinden gelmek ve adil ve eşit şartlar sağlamak için şebeke bağlantılarını yöneten yeterli düzenleyici çerçevelere ve politikalara hala ihtiyaç vardır.

Hükümet politikaları, 2020’de küresel pazarın çoğunu, tarife garantisi (FIT’ler) ve merkezi pazarın önde gelen politika itici güçleri olan ihalelerle yönlendirmeye devam ederken, teşvikli öz tüketim modelleri ile mahsuplaşma (net-metering) dağıtık sistem pazarını güçlendirmeye devam etmiştir.

2020 yılında Öz tüketim, birçok ülkede yeni dağıtık sistemler için pazarın önemli ve büyüyen bir payını temsil etmeye devam etti. Yıllık pazarın hala küçük bir payını kaplamasına rağmen, 2020’de bir dizi tamamen rekabetçi özellikte (doğrudan devlet desteği olmayan) büyük ölçekli sistemler inşa edildiği görüldü. Bu segmente ilgi önemli ve hızlı bir şekilde artmaya devam ediyor.

Asya, sekizinci yıl üst üste yeni FV güneş elektriği kurulumlarında diğer tüm kıtaları geride bırakarak küresel anlamda tüm kurulumların yaklaşık %58’ini sağladı; Çin’i hesaba katmadan dahi 2020’deki yeni kapasitenin yaklaşık %23’ünün Asya kıtasında tamamlandığı tespit edilmiştir. Asya’yı, Avrupa’nın (%16) önüne geçen Amerika (%18) izledi. Çin, yaklaşık %35’lik bir payla (2019’da %27’den fazla) küresel pazara (ve güneş enerjisi üretimine) hâkim olmaya devam etti.

En büyük beş ulusal pazar – Çin, Amerika Birleşik Devletleri, Vietnam, Japonya ve Almanya – 2020’de yeni kurulan kapasitenin neredeyse %66’sından sorumluydu; sonraki beş pazar Hindistan, Avustralya, Kore Cumhuriyeti, Brezilya ve Hollanda idi.

İlk 10 ülke arasında yer almak için gereken yıllık pazar büyüklüğü 3 GW civarında kaldı. Kümülatif güneş FV kapasitesi için lider ülkeler Çin, ABD, Japonya, Almanya ve Hindistan olmaya devam etti ve kişi başına düşen kapasite liderleri Avustralya, Almanya ve Japonya oldu.

Ülke İsmi	2019 GWDC Total/Toplam	Added in 2020/2020 Eklenen GWDC	End-2020 Total/Toplam Kurulu Güç GWDC
Çin/China	205,2	48,2	253,4
ABD/United States	76,3	19,2	95,5
Vietnam	5,3	11,1	16,4
Japonya/Japan	63,2	8,2	71,4
Almanya/Germany	49,0	4,9	53,9
Hindistan/India	42,9	4,4	47,4
Avustralya/Australia	16,3	4,1	20,4
Güney Kore/ Republic of Korea	11,2	4,1	15,9
Brezilya/Brazil	4,6	3,1	7,7
Hollanda/Netherlands	7,2	3,0	10,2
Diğer Ülkeler/ Rest of World	141,0	28,7	166,3

ÇİN

Çin, 2020’de 48,2 GW FV güneş elektriği kapasitesi ekledi (32,7 GW merkezi ve 15,5 GW dağıtılmış FV Güneş Elektriği Santrali dahil. Bu durum 2020 yılını 2017’de kurulan (52,9 GW) kapasiteden sonra en verimli ikinci yıl yaptı.

Art arda iki yıllık daralmanın ardından %60’lık pazar artışı (büyük ölçüde ülkenin FIT-tarife destekleri- yapısında beklenen değişiklikler sayesinde), pandemi kaynaklı işgücü kıtlığı ve tedarik zinciri kesintilerinin neden olduğu proje inşaat gecikmelerine rağmen sağlandı

Çin’in orta, doğu ve güney bölgeleri eklemelerin yaklaşık %36’sını, batı ve kuzey bölgelerinde ise %64’ünü oluşturdu. Önde gelen eyalet kurulumcuları Guizhou (5,2 GW), Hebei (4,9 GW) ve Qinghai (4,1 GW) idi.

Yıl sonunda, Çin’in toplam şebekeye bağlı kurulu FV güneş elektriği kapasitesi, resmi 13. Beş Yıllık Plan (2016-2020) yılı hedefinin (105 GW) oldukça üzerinde bir değerle, 253,4 GW’ı aştı.

Çin’in FV güneş elektriği pazarının önemli bir itici gücü, ulusal tarife desteğinin yıl sonunda merkezi ve ticari ve endüstriyel dağıtık sistemler için aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasından önce yatırımcıların proje kurmak için acele etmesiydi.

Bu Politika değişikliğinin nedeni ise, mevcut projeler için ödenmemiş tarife desteği ödemelerinin birikmesine neden olan (pandemi döneminde daha da büyüyen) Çin’in Yenilenebilir Enerji Geliştirme Fonu’ndaki artan bir açıktan ve merkezi hükümetin güneş (ve rüzgâr)’dan elde edilen elektriğin kömürle çalışan enerji ile sübvansiyonlar olmadan rekabet edebileceği inancından kaynaklanmaktaydı.

Güneş Elektriği Kurulu Güç GWDC
Yıllar	Çin	AB	ABD	Japonya	Hindistan	Dünyanın Geri kalan ülkeleri
2010	0,8	30,8	2,0	3,6	0,2	1,6
2011	3,5	53,6	3,9	4,9	0,5	3,6
2012	6,7	71,2	7,1	6,6	1,2	7,1
2013	17,7	80,7	12,1	13,6	2,2	11,7
2014	28,3	87,0	18,3	23,3	3,2	17,8
2015	43,5	95,2	25,8	34,2	5,1	24,3
2016	78,0	101,4	41,0	42,0	9,1	33,5
2017	130,9	107,2	51,8	49,5	22,1	45,5
2018	175,1	115,3	62,5	56,2	32,9	70,0
2019	205,2	131,9	76,3	63,2	42,9	101,5
2020	253,4	151,3	95,5	71,4	47,4	141,0

Çin’in merkezi kamu hizmetli amaçlı FV güneş enerjisi santral pazarı (20 MW’tan büyük GES’ler) 2020’de yaklaşık %83 artışla önemli ölçüde arttı. Artış, kısmen bazı en büyük devlete ait şirketler tarafından FV güneş elektriği, rüzgâr enerjisi ve enerji depolamayı birleştiren muazzam hibrit projelerinin tamamlanması sayesinde gerçekleşti.

Çin’in en büyük FV güneş+ depolama projesi (2,2 GW FV Güneş+ yaklaşık 203 MW lityum akü depolama), 2020’nin sonlarında Qinghai eyaletinin çölünde şebekeye bağlandı. Toplam dağıtık sistem kurulumları da yıl içinde arttı (%27), konut üstü FV Güneş elektriği sistemlerinin (GES) yıllık ilaveleri 2019’a göre neredeyse iki katına çıktı (10,1 GW’a). Bu durum ise ticari ve endüstriyel GES kurulumlardaki (5,4 GW) düşüşü fazlasıyla telafi etti. Konut GES kapasitesinin çoğu Shandong eyaletinde (4,57 GW) ve Hebei’nin daha büyük bölgesinde (4,1 GW) eklendi.

Çin’de dengeleme sistemi için güneş enerjisinin kasıtlı olarak azaltılması, yıl için ortalama %2 oldu (2019 yılıyla aynı), ancak ortalama azaltma oranı, pandemi ile ilgili karantinalar sırasında azalan elektrik tüketimi nedeniyle Ocak ayında (%2,8) ve Şubat’ta (%5,6) olarak yükselmiştir.

Azaltma oranı (Dengeleme sisteminde aşırı elektrik üretimini baskılamak için yapılan işlemdir) kuzeybatı Çin’de, özellikle Sincan ve Gansu’da en yüksek olmaya devam etti ve bölgenin yıllık ortalaması %4,8’e geriledi. Azaltmayı en aza indirmenin ulusal bir öncelik olması ve Çin’in sübvansiyonlardan uzaklaşmasına yardımcı olmak için 2019’da başlatılan kamu hizmeti ölçeğindeki “şebeke paritesi” FV GES projeleri için özellikle önemli kabul edilmektedir.

Çin’in şebekeye bağlı sistemlerden elde ettiği çıktı 2020’de %16’dan fazla artarak 261 TWh’ye yükseldi ve FV güneş elektriğinin elektrik üretimindeki (şebekeye bağlı kaynaklardan) payını 2020’de %3,4’e (2019’da %3’ten) çıkardı.

Çin’de bulunan Merkezi ve taşra hükümetleri yenilenebilir enerji entegrasyonuna giderek daha fazla odaklanmaya başlamıştır. 2020’de Çin’in merkezi hükümeti, yenilenebilir elektriğin mümkün olduğu ölçüde yerel olarak tüketilmesini sağlamak için bir kılavuz yayınladı ve her düzeyde eyalet hükümeti, FV güneş elektriği tarife desteğini ve ihale turlarını enerji depolama ve yerel şebeke kapasiteleriyle giderek daha fazla ilişkilendirmeye başladı. 2020’nin sonunda görülen en önemli olaylardan biri, Çin eyaletlerinin üçte biri kadarının yeni FV güneş elektriği sistem kurulumlarının enerji depolama ile birleştirilmesini zorunlu kılmaları oldu.

VİETNAM

Vietnam FV güneş elektriği kurulumlarında farklı bir artış yaşadı. 2019’da 4,8 GW ekledikten sonra (2018’de 106 MW ve 2017’de 8 MW’a yükselmişti), ülke 2020’de tahmini 11,1 GW’ı devreye alarak, toplam kurulumuna FV Güneş elektriği kapasitesin eklenmesinde 2020 yılında 3. Sıraya yerleşirken, toplam kurulu güçte ise 8. Sıraya yerleşerek büyük bir atak gerçekleştirdi.

2019’daki büyüme, arazi üzeri büyük GES projelerini teşvik eden Vietnam’ın FIT 1 (Tarife Destek 1 ) planının bekleyen sona ermesinden kaynaklanırken, 2020’deki artışın çoğu, yıl sona ermeden FIT2’ye (Tarife desteğine) hak kazanmak için yarışan çatı sistemlerinde gerçekleşmiştir.

Toplamda, Vietnam’da bir yılda yaklaşık 83.000 çatı sistemi kuruldu, çatı kapasitesi 0,4 GW’dan 9,7 GW’a (yalnızca aralık ayında 6,7 GW bağlandı) ve ülkenin toplam FV güneş elektriği kurulu güç kapasitesini 16,4 GW’a çıkardı.

Vietnam’ın FV güneş elektriğine olan ilgisi, büyük ölçüde, nüfus artışı ve ekonomik genişleme nedeniyle son yıllarda yıllık ortalama %10 artan elektrik talebini karşılamanın yanı sıra, enerji arz güvenliğini sağlamak ve karbon emisyonlarını azaltmak içindi.

Güneş enerjisi üretimindeki bu hızlı büyüme, ülkenin az gelişmiş şebekesi üzerinde ek stres yaratarak kesintiye yol açtı ve 2021’in başlarından itibaren Vietnam, gerekli sistem yükseltmelerini finanse etmek için seçenekleri değerlendirmeye başladı.

JAPONYA

Asya’daki en büyük üçüncü pazar ve küresel olarak dördüncü en büyük pazar Japonya olmuştur. Dört yıllık daralmanın ardından Japonya, toplam 71,4 GW için 8,2 GW (%16’dan fazla) kurulu güç daha ekledi – sadece Çin ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından geçildi.

Bununla birlikte, Japonya pazarı, ülkenin büyük ölçekli FV güneş elektriği maliyetlerini dünyanın en yüksekleri arasında tutmaya yardımcı olan arazi mevcudiyeti ve şebeke kısıtlamaları ile ilgili zorluklarla mücadeleye devam etti.

2020’de ülkenin tarife destek sistemi, yerel olarak tüketilen üretim (öz- ve topluluk tüketimi), elektrik kesintisi (blackout) durumunda izolasyon yeteneği ve tarımsal Fotovoltaik için sistemlere destek odaklamak üzere revize edildi. Fotovoltaik güneş elektriği üretimi, Japonya’nın toplam elektrik üretiminin tahmini %8,5’ini oluşturuyor. 2019’da %7,4 olan üretim, 2020’de en yüksek yerel katkı ile Şikoku (%13) ve Kyushu’da (%14) sağlanmıştır.

HİNDİSTAN

Hindistan’ın güneş PV pazarı yeniden beş yılın en düşük seviyesine geriledi ve güneş enerjisi sektöründeki yatırımlar 2019’a göre %66 düştü. Devam eden düşüşe rağmen, Hindistan, 2020 ilaveleri sayesinde küresel olarak altıncı ve toplam kurulu kapasite için beşinci sırada yer aldı. Yıl boyunca yaklaşık 4,4 GW FV güneş elektriği kapasitesi eklendi ve ulusal toplam 47,4 GW’a ulaştı. Büyük ölçekli pazarda, pandemi kaynaklı sokağa çıkma kısıtlamaları ve işgücü kıtlığı proje inşaatını ve ihaleleri geciktirdi.

Bu aksilikler, iletim altyapısı ve arazi izinlerinin olmaması, dağıtım şirketlerinin enerji alım anlaşmaları (PPA) imzalama konusundaki isteksizliği (açık artırmada proje tekliflerinin hızla düşmeye devam edeceği beklentileri nedeniyle), İthal güneş enerjisi ekipmanı üzerindeki vergilerin uzatılması ve düzenleyici gecikmeler nedeniyle daha önceki ihalelerde verilen bazı projelerin iptali gibi durumlar mevcut zorlukları daha da ağırlaştırdı.

Hindistan’daki çatı pazarı (1,3 GW), tutarsız hükümet politikası ve kısıtlamalarının yanı sıra pandemi ile ilgili belirsizlikler ve dağıtım şirketlerinin mahsuplaşma (net-metering) durdurmak istemesi ve yatırımcılara şebeke kullanım ücretlerini kabul ettirme baskısı nedeniyle zarar gördü. 2020’nin büyük bir bölümünde düştükten sonra, hükümet teşviklerinin konut tüketicilerini cezbetmesi ve ticari ve endüstriyel sektörlerin (birincil çatı pazarları) güneş enerjisini işletme maliyetlerini düşürmenin bir yolu olarak görmesiyle, çatı sistemlerine olan talep yıl sonuna doğru yükseldi.

DİĞER ASYA ÜLKELERİ

2020’de önemli kapasite ekleyen diğer Asya ülkeleri arasında Kore Cumhuriyeti (4,1 GW), Çin Taipei (1,7 GW) ve Filipinler (1,1 GW) yer aldı.

Kore Cumhuriyeti, eklenen kapasite için küresel sıralamada iki basamak yükselerek sekizinci sıraya yerleşti ve toplam kapasite (15,9 GW) için dokuzuncu sırada yer almaya devam etti.

Türkiye, toplam 9,5 GW kurul güç için tahmini 1 GW ekledi. Türkiye pazarı, megawatt ölçekli projelerin geleneksel pazarından bir kaymayı temsil eden yeni bir mahsuplaşma düzenlemesi ve öz tüketim düzenlemeleri tarafından yönlendirildi.

Pakistan, 2020’de en az iki büyük projeyi özel ihaleler yapan ve hayata hale getiren Kazakistan’ın yaptığı gibi kapasite eklemeyi tercih etti.

ABD

Amerika, büyük ölçüde hem yeni kurulumlar hem de toplam kapasite açısından küresel olarak ikinci sırada yer almaya devam eden ABD sayesinde 2020’de küresel pazarın yaklaşık %18’ini temsil etti.

Ülke, toplamda 96 GW’a yaklaşan rekor bir 19.2 GW ekleyerek 2019’a göre %43 ve 2016’daki bir önceki zirvenin %27 üzerine çıktı. Solar PV, 2020’deki tüm ABD elektrik kapasitesi ilavelerinin %43’ünü (on yıl önceki %4 ile karşılaştırıldığında), bugüne kadarki en büyük paya sahip olarak, üst üste ikinci yıl için önde gelen yeni güç kapasitesi kaynağı oldu.

Pazar, coğrafi olarak daha çeşitli olmaya devam etti, 27 eyalet 100 MW’tan fazla ekledi, üstelik eklemeler için en iyi eyaletler Kaliforniya (3,9 GW), Teksas (3,4 GW) ve Florida (2,8 GW) olarak kaldı. Yardımcı ölçekli güneş enerjisi PV (87,7 TWh) artı şebekeye bağlı küçük ölçekli sistemler (41.7 TWh), 2020’de toplam 129,5 TWh veya ABD net üretiminin %3,2’sini üretti.

ÜLKE ADI (COUNTRY)	Eklenen Kapasite 2020/Capacity Added in 2020 (GWDC)	Oran/Share
China	48,2	35%
United States	19,2	14%
Vietnam	11,1	8%
Japan	8,2	6%
Germany	4,9	4%
India	4,4	3%
Australia	4,1	3%
Republic of Korea	4,1	3%
Brazil	3,1	2%
Netherlands	3,0	2%
Diğerleri/ROW	28,7	21%

ABD pazarına, %67 artışla yaklaşık 14 GW’a ulaşan ve yıl sonu toplamı 59,8 GW olan kamu hizmeti ölçeği sektörü önderlik etti.

Önemli sıçrama, proje geliştiricilerin yıl sonunda beklenen oran indiriminden önce federal yatırım vergi kredisine (ITC: investment tax credit) bu orandan hak kazanmak için acele etmesiyle geldi (oran Aralık 2020’de iki yıl daha uzatıldı).

2020’de duyurulan yeni projelerin hacmi 30,6 GW’a ulaştı ve yıl sonunda ABD’nin kamu hizmeti ölçeğinde sözleşmeli FV güneş elektriği projelerini 69 GW’a çıkardı.

Bu sektördeki büyüme, kendi kendine uygulanan karbon azaltma planları, yenilenebilir portföy standartları (RPS yasaları) yoluyla devlet düzeyindeki yetkilerin genişletilmesi ve yenilenebilir veya karbon azaltma hedefleri olan büyük şirketler dahil olmak üzere çeşitli faktörler tarafından yönlendirilmiştir.

Konut dışı FV kurulumlar, art arda üçüncü yıl (%4 düşüş) azaldı ve herhangi bir sektörün pandemi ile ilgili en kötü gecikmeleriyle karşı karşıya kaldı ve toplam 16.7 GW kurulu güce  2,1 GW eklendi.

Buna karşılık, konutlara yönelik FV Güneş piyasası 2019’a kıyasla %11 arttı ve toplamda 19,1 GW kurulu güce 3,2 GW eklenerek rekor kırdı. Pandemi, kurulumcuların binlerce çalışanı işten çıkarması ve bazılarının iflas başvurusunda bulunmasıyla bu sektörde de büyük aksamalara neden oldu ve birçok kurulumcunun satışlarını yüz yüze satışlardan internete kaydırmasına ve ciddi fiyat indirimleri yapmasına zorladı.

Eyalet Mahsuplaşma yasalarının zayıflatılmasına karşı durulan savaşlar da yıl boyunca devam etti. Zorluklara rağmen, kısmen konut sistemlerine artan ilgi nedeniyle pazar 2020’nin ikinci yarısında önemli ölçüde yükseldi.Konutlara yönelik depolama sistemli FV güneş elektriği sistemleri de özellikle Kaliforniya’da yaşanan, büyük orman yangınları nedeniyle sürekli elektrik kesintilerinin ardından yükseldi.

FV Güneş elektriği artı depolama sistemlerine olan talep 2020’de ABD’de tüm sektörlerde arttı. Mahsuplaşmalı FV güneş elektriği sistemlerinin yaklaşık %6’sını ve tüm sözleşmeli kamu hizmeti ölçekli projelerinin dörtte birinden fazlasını bu tarz sistemler oluşturdu. Bazı eyaletlerdeki (örneğin Nevada) kamu hizmeti komisyonları enerji depolama tedariki için hedefler belirledi ve bazı kamu hizmetleri yeni güneş enerjisi artı depolama tesislerini faaliyete geçirirken, diğerleri yeni kapasite talepleri yayınladı. Büyük ölçekli tesisler için enerji depolamaya olan ilgi, artan güneş enerjisi penetrasyonu ile düşen maliyetler (hem güneş enerjisi üretimi hem de aküler) tarafından yönlendirilmiştir.

Düşen maliyetler , yaklaşan vergi kredisi indirimine yönelik bitim tarihi ile teşvik edilen, ayrıca arazi kullanımını ve iletim kapasitesini optimize etme ve geliri artırma aracı olarak önemli bir rolü olan hibrit güneş ve rüzgar enerjisi santrallerine olan talep de artmıştır.

LATİN AMERİKA

Latin Amerika ve Karayipler’deki bir avuç ülke, büyük ölçüde güneş kaynaklarının bolluğu, düşen fiyatlar ve bazı ülkelerdeki olumlu politikalar sayesinde zorlu ekonomik koşullara rağmen FV güneş elektriği kurulu güç kapasitelerini genişletmeye devam etti. Bölgenin 2020’deki ilk dört sıradaki kurulumcusu Brezilya (3,1 GW ekleyerek), Meksika (1,5 GW), Şili (0,8 GW) ve Arjantin (0,3 GW) oldu.

Brezilya, yıllık FV güneş elektriği eklemelerde bölgesel liderliğini sürdürdü ve toplam kapasite için Meksika’yı (5 GW) geçerek yılı 7,7 GW ile kapattı.Brezilya’daki yıllık kurulumlar 2019’a göre %68,6 arttı. Devam eden ikinci yıl için, Brezilya’nın dağıtık FV enerji segmenti (5 MW’tan az sistemleri tanımlar), ulusal bir mahsuplaşma yönetmeliği ve enflasyon oranlarının üzerinde yükselen elektrik fiyatları tarafından yönlendirilen ilave kapasite (2,5 GW), yatırımlar ve istihdam yaratma pazarına öncülük etti. Konut sistemleri, dağıtık kurulumların en büyük kısmını oluşturmaktadır (%74,4), ancak ticari ve kırsal sistemler de artan paylar görülmüştür.

2020 boyunca, Ulusal Kongre odağını pandemiye çevirdiği için Brezilya’nın net ölçüm-mahsuplaşma mekanizmasında önerilen değişikliklerle ilgili tartışmalar kesintiye uğradı, ancak 2021’in başlarında dağıtılmış üretim için yeni bir yasal çerçeve geliştirildi ve yakında yasalaşması bekleniyor. Büyük ölçekli santraller için kamu enerji ihaleleri de pandemi nedeniyle ertelendi, ancak 2021-2023 yılları için yeni ihaleler (FV Güneş dahil) planlandı. Özel sektörde de büyük projeler ilerledi: Brezilya’nın şimdiye kadarki en büyük güneş enerjisi PPA’sı (Elektrik Satınalım Sözleşmesi), Anglo American madencilik operasyonlarına elektrik sağlayacak 330 MW’lık Atlas Casablanca tesisi için 2020 Mart ayında imzalandı.

Madencilik endüstrisi ayrıca, bir bakır maden şirketinin 2020’de Collahuasi madeninin elektrik ihtiyacının %12’sini karşılamak üzere 24 saat FV güneş enerjisi (depolamalı) için bir PPA imzaladığı Şili’de yeni kurulumların yapılmasına yardımcı oldu.

Yine Şili’de, mevcut bir tesisin, şebekeye ticari yan hizmetler sunmak için lisans alan dünyanın ilk kamu hizmeti ölçeğinde FV güneş elektriği tesisi olduğu bildirilmiştir. Şili’nin FV Güneş elektriği kurulu güç kapasitesi yıl sonunda 3,5 GW’a yaklaşırken; 3,9 GW daha yapım aşamasında olduğu görülmüştür.

AVRUPA

Avrupa, 2020’de yaptığı kapasite eklemeleriyle Amerika’yı takip etti ve yıl sonu22 GW’dan fazla kurulu gücü tamamlayarak toplam 162,7 GW’lık FV güneş kapastielsine ulaştı. Bu sayede toplam işletme kapasitesinde ikinci sıradaki yerini korudu.  2020 yılında AB-27’deki kurulumlar 2019’a göre önemli ölçüde arttığı ve bölgenin başka yerlerinde de dikkate değer kurulumlar yapıldığı görüldü.

Örneğin Rusya Federasyonu, toplam 0,7 GW’dan fazla kurulu gücü devreye alarak 1,9GW kapasiteye ulaştı ve işletme kapasitesini neredeyse iki katına çıkardı.

Birleşik Krallık, bir önceki yıldaki kurulumların üzerinde, ancak 2015 zirvesinin (4,1 GW) oldukça altında olmak üzere 0,5 GW ekleyerek toplam kapasiteyi 13,9 GW’a çıkarmıştır. Bununla birlikte, birleşik krallıkta doğrudan teşvik desteği olmayan birkaç ek büyük ölçekli proje yapımına başlandığı ve bunlardan bazılarının daha yüksek piyasa fiyatlarına erişmek için enerji depolama sistemine sahip olduğu biliniyor. Karbonsuzlaştırmayı hızlandırma çabasının bir parçası olarak Birleşik Krallık hükümeti, 2015’ten beri ilk kez FV güneş elektriği  (ve karasal rüzgar enerjisi) için Fark Sözleşmeleri ihalelerine erişimi yeniden açma planlarını duyurdu.

AB-27’deki güneş elektriği tesisleri pandemi nedeniyle beklentilerin oldukça altında kaldı; yine de 2020, bölgenin kayıtlardaki en iyi ikinci yılı oldu ve güneş enerjisi, diğer tüm üretim teknolojilerinden daha fazla yeni güç kapasitesi sağladı. Yaklaşık 19,3 GW şebekeye bağlantı gerçekleştirildi ve toplam FV güneş kapasitesi yaklaşık %15 artarak 140,5 GW’a yükseldi. Çoğu AB ülkesi pazarının tarife destek mekanizmalarının ötesine geçtiği ve FV güneş enerjisi üretiminin rekabet gücü tarafından yönlendirildiği gözlemlenmiştir. Birçok AB Üye Devletinde FV güneş enerjisi, artık en ucuz artırımlı elektrik kaynağı ve kurulumu en hızlı olanı olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Ekonomik rekabet, öz tüketime ve kurumsal yenilenebilir güç kaynaklarına (doğrudan ikili PPA’lar-elektrik alım anlaşmaları- dahil) ilgiyi artırmakta ve ihaleler yoluyla ulusal yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşmak isteyen hükümetleri teşvik etmektedir. Aynı zamanda, şebeke bağlantılarına erişim, arazi miktarı ve planlama izni (özellikle halihazırda geniş bir kurulu santrale sahip alanlarda) ve ticari projelere geçişle birlikte PPA sürelerinin kısalması dahil olmak üzere yeni zorluklar ortaya çıkmaktadır.

2020’de 27 AB Üye Devletinden 22’si 2019’da kurduklarından daha fazla kapasite ekledi; buna rağmen, yeni kapasitenin yaklaşık dörtte üçü yalnızca beş ülkede devreye alındı.

Almanya, İspanya’dan (son yirmi yılın çoğunda tutulan) en üst sıradaki konumunu geri aldı ve onu Hollanda (3 GW), İspanya (2,8 GW), Polonya (2,6 GW) ve Belçika (1 GW) izledi. Yıl sonunda toplam kapasite açısından en büyük AB ülkeleri Almanya, İtalya, İspanya, Fransa ve Hollanda oldu. Almanya, yaklaşık 4,9 GW eklenerek toplam 53,9 GW’a yaklaşan kurulumlarla (%27 artış) büyük bir artış sağlandı. Ticari segment 2020’de daha yavaş bir büyüme kaydederken, yine de toplam pazarın %59’unu oluşturdu. Büyük ölçekli segment kurulumları (>750 kW, çoğunlukla arazi üzeri montaj) pazarın %18’inden azını oluşturuyordu, ancak özel ihaleler sonucunda önemli bir büyüme (%61 artış) gösterdi. Konut çatı sistemlerine (<10 kW) olan talep 2019’a göre neredeyse iki katına çıktı ve ev sahipleri çevresel kaygılar ve enerji bağımsızlığı ve mobilite arzusuyla giderek daha fazla motive olduklarından sektörün %23’ünü (%15’ten) oluşturdu. Yeni çatı sistemlerinin yarısından fazlasının (<10 kW) depolama sistemleriyle kurulması ise önemli bir aşama olarak kayıtlara geçti.

Almanya’nın tarife destek yasası kapsamındaki Fv güneş elektriği kurulu gücündeki 52 GW’lık üst sınır, sınıra ulaşılmasından sadece birkaç hafta önce, Temmuz ayında resmen kaldırıldı. 2020’nin sonlarında, federal hükümet yeni Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yasası (EEG) kapsamında 2026’ya kadar 83 GW ve 2030’a kadar 100 GW olacak şekilde yeni hedefler belirledi. FV Güneş Enerjisi penetrasyonu artmaya devam ettikçe, tarife destek yönetimi de giderek daha önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yasası (EEG), şebeke işletmecisinin gerektiğinde şebekeyi besleyen elektrik miktarını tesis boyutunu da göz önünde bulundurarak uzaktan kontrol etmesini sağlamak için güneş enerjisi sistemleri için özel maddeler içermektedir. FV güneş elektriği, 2020’de Almanya’nın elektrik üretiminin %10,5’ini karşılayarak, tahmini 50,6 TWh’lık elektrik üretimi sağlamıştır.

Hollanda, konut ve küçük işletme sistemleri için mahsuplaşma ve daha büyük tesisler için ihale yoluyla birkaç yıldır istikrarlı bir şekilde sağladığı pazar büyümesini devam ettirdi. 2020’de 3 GW’dan fazla (yaklaşık yarısı ticari çatı sistemleriydi) santral ekleyerek toplam 10,2 GW kurulu güce ulaştı. Yüzer FV Güneş enerjisi santrallerine ve güneş arabalarına olan ilgi yıl içinde arttı ve ülkenin en büyük arazi üzeri Güneş enerjisi santrali (110 MW) faaliyete geçti. 2020’nin tamamı için, şebekeye bağlı güneş enerjisinden elektrik üretimi, ülkenin elektrik talebinin yaklaşık %6,6’sını (7,92 TWh) karşıladı.

İspanya, 2020’de toplam 2,8 GW kurulu güç ekleyerek toplamda 12,7 GW kurulu FV güneş elektriği kapasitesine ulaştı. 2019’da eklenen kapasitenin çoğu 2017’de yapılan ihalelerden kaynaklanmışken, 2020’de kurulan tesislerin büyük bir kısmı doğrudan kamu desteği olmayan projeler için özel elektrik satınalma anlaşmaları (PPA) kaynaklıydı. Bu durum neticesinde Avrupa’da ilk kez bir doğrudan devlet teşviği  veya açık artırma programı olmaksızın bu kadar büyük bir kapasitenin şebekeye bağlandığı görüldü. İspanya’nın öz tüketim pazarı, konut sektöründeki muazzam büyüme ile yaklaşık %30 oranında genişlerken, FV Güneş Elektriği üretimi İspanya’nın elektrik üretiminin %6,1’ini oluşturdu. (2019’daki %3,5)

Polonya’daki yıllık pazar, olumlu öz tüketim politikaları ve düşük faizli krediler sayesinde 2020’de iki katından fazla arttı (toplam 3,9 GW için 2,6 GW eklendi). Endüstriyel tüketiciler, kömürle çalışan elektrik üretimi yerine güneş enerjisi de dahil olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarını tercih etmeye başladılar.

Avrupa’daki diğer dikkate değer gelişmeler arasında şunlar yer aldı: İsviçre, kısmen artan enerjide kendi kendine yeterlilik arzusunun etkisiyle rekor bir pazar artışı (en az %30 artış) gördü; Danimarka’da 400.000’den fazla sakinin Danimarka ve Polonya’daki güneş enerjisi santrallerinde (toplam 1 GW) hissedar olmasını sağlamak için bir güneş enerjisi girişimi başlatıldı ve Litvanya’nın, tüketicilerin uzakta bulunan bir güneş enerjisi santralinden elektrik satın almalarını sağlayan çevrimiçi bir platform başlatan dünyadaki ilk ülke olduğu bildirildi.

GÜNEY PASİFİK VE AVUSTRALYA

Güney Pasifik’te Avustralya hem yeni kurulumlar hem de toplam kapasite açısından küresel olarak yedinci sırada yer alarak açık ara en büyük pazar olmaya devam etti. 2020’nin ilk yarısı, yıkıcı orman yangınları, şebeke bağlantılarının tamamlanmasındaki gecikmeler ve pandemi nedeniyle zorlu geçti. Bu durum da yılın başlarında kamu hizmeti ölçekli kurulumlarda bir durgunluğa yol açtı. Ancak yangınlar aynı zamanda binlerce kilometrelik iletim ve dağıtım hatlarını da etkileyerek; uzak ve kırsal alanlarda mikro şebekelere ve bağımsız güç sistemlerine, özellikle FV güneş enerjisine olan ilgiyi ve bunları destekleyen politikaları arttırdı. Genel olarak, Avustralya 2020’de toplamda 4,1 GW yeni kurulumla 20,4 GW’ı aşan FV güneş enerjisine ulaştı. Yangınların ülkenin büyük bölümünde güneş enerjisi üretimi üzerindeki etkilerine rağmen, FV güneş elektriği üretimi %24’ten fazla artarak 22,5 TWh’ye veya Avustralya toplamının %9,9’una ulaştı. Sadece küçük ölçekli çatı sistemleri tek başına bu toplam üretimin %6,5’ini oluşturmaktadır.

Çatı sektörü, Avustralya’da eklenen kapasitenin çoğuna katkıda bulunmaya devam etti ve hem FV güneş enerjisi hem de ev tipi akülü depolama kurulumları için yeni rekorlar kırıldı. 100 kW’ın altında 2,6 GW’tan fazla (2019 yılında 2,3GW) FV güneş enerjisi sistemi 2020’de evlerin ve küçük işletmelerin çatılarına kuruldu ve toplamda 13 GW’ı aştı. Haneler, toplam 238 MWh kapasiteye sahip tahmini 23.796 küçük ölçekli akülü depolama ekledi (2019’a göre %5 artış sağlandı).

Avustralya’da hem FV Güneş enerjisi hem de ev depolama sistemlerine olan talepteki artışın, iklim değişikliği ile ilgili endişeler, artan elektrik maliyetleri, destekleyici politikalar, enerji bağımsızlığı arzusu ve pandemi ile ilgili etkiler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklandığı bilinmektedir. (Her ne kadar güneş enerjisi fiyatları düşmeye devam ediyor ve insanların ev yenilemelerine daha fazla zaman ayırdığı gözlenmesine rağmen, uzaktan çalışma nedeniyle ev enerji faturaları yükseldiği gerçeği unutulmamalıdır).

2020’nin sonunda ülke genelinde yaklaşık 2,7 milyon ev ve işyerinde FV çatı güneş enerjisi sistemleri var olduğu tahmin edilmektedir. 2021’in başlarında ise, FV güneş enerji sistemli konutların payının Tazmanya hariç her eyalet ve bölgede %20’yi aştığı tespit edilmiştir. İlk üç bölge Queensland (%41), Güney Avustralya (%40,3) ve Batı Avustralya (%33,2) sayılabilir.

Güney Avustralya eyaleti, dünyadaki en yüksek FV güneş enerjisi yaygınlık seviyelerinden birine ulaştı ve arz ve talep arasında giderek artan bir uyumsuzlukla karşı karşıya. Bu nedenle birçok günde, şebekeye giren elektrik miktarı talep seviyesinin oldukça üzerinde kalmaktadır ve bu durumda eyaletin elektrik sistemini, dağıtık FV güneş elektriğinin büyümesi nedeniyle sıfır operasyonel talebe yaklaşan, şebekenin istikrarını korumak ve elektrik sistemini yönetmek için bir dizi önlem gerektiren dünyadaki ilk büyük ölçekli sistem haline getirmiştir. Tam da bu nedenle tüketimin en yüksek güneş elektriği üretim saatlerine kaymasını teşvik etmek için yeni tarifeler ve piyasa operatörünün sistemleri uzaktan kapatmasını sağlayan yeni teknik özellikler getirilmiştir.

Avustralya genelinde, iletim altyapısı, özellikle büyük ölçekli güneş (ve rüzgâr) enerjisi projeleri olmak üzere yenilenebilir kaynakların büyümesine ayak uyduramadı. Yetersiz sistem gücü ve tıkanıklık ile eyalet ve federal politikalar hakkında netlik eksikliği de dahil olmak üzere şebeke zorlukları, yenilenebilir enerji projelerinin ertelenmesine ve iptal edilmesine neden oldu ve yatırımın önündeki engelleri kaldırdı. 2020’nin başlarında, şebeke tıkanıklığı nedeniyle yaşanan hayal kırıklığı, Victoria’nın iletim altyapısını yükseltmek ve esnek bir enerji sistemi sağlamak için depolama ve diğer projelere öncelik vermek adına mevzuat çıkarmak için ulusal elektrik piyasası kurallarından kopmasına neden oldu.

Avustralya Enerji Piyasası İşletmecisi (AEMO), özellikle kamu hizmeti ölçekli projelerle ilgili zorlukları ele almak için 2020’de beş Avustralya eyaletinde çeşitli Yenilenebilir Enerji Bölgeleri (REZ’ler) için planlar geliştirmiştir; REZ’ler, enerji depolama ve güçlü şebeke bağlantılarının yanı sıra, enerji yoğun endüstri ile konumlanmış güneş ve rüzgâr enerjisi projelerine ev sahipliği yapacak. Buna ek olarak, Avustralya’da, şebekeye bağlanması nispeten kolay olan ve daha az iletim kısıtlaması ile karşı karşıya olan küçük kamu hizmeti ölçekli sistemlerde (özellikle 5 MW civarında) bir artış görülmüştür.

Güney Pasifik’teki diğer pazarlar görece olarak daha küçük sayılabilir. 2020’de Yeni Zelanda, ülkenin en büyük tesisi olan atık su arıtma gölünün üzerinde 1 MW’lık bir yüzer FV güneş enerjisi santralini devreye almıştır. Cook Adaları, Fiji, Mikronezya, Yeni Kaledonya, Papua Yeni Gine ve Tonga Krallığı ise yakıt ithalatına olan bağımlılığı azaltma ve evrensel elektrik erişimi sağlama çabalarına istinaden FV güneş elektriği ( çoğunlukla Depolama dahil) için pilot programlar veya ihaleler başlatan küçük ada devletleri arasına katıldılar. 2015’ten bu yana ticari çatı üzeri FV GES sistemlerinde hızlı bir büyüme göstermiş olan Fiji Adaları, 2020’de ulusal şebekeye en az 15 MW eklemeyi planlayarak %100 yenilenebilir enerji hedefine yaklaşmıştır. 2020 itibariyle Mikronezya, elektriğinin %11’den fazlasını FV güneş elektriği üretiminden sağlamıştır.

ORTADOĞU VE AFRİKA

2020 yılında Orta Doğu ve Afrika ülkeleri toplamda tahmini 4 GW kurulu güç ekleyerek FV GES kurulu gücünü 24 GW’a ulaştırdı. Bölge genelinde giderek artan sayıda ülkede mahsuplaşma (net ölçüm) politikaları uygulanmaya başlandı (ör. İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri) veya bu yönde yeni yasalar getirildi – kabul edildi (ör. Mısır, Gana, Kenya, Fas, Nijerya).

Bazı ülkeler ayrıca FV güneş enerjisi projeleri için yeterlilik talepleri (Suudi Arabistan), yüzer GES ihaleleri veya özel tarifeli kapasiteler (örneğin, İsrail, Malavi, Suriye, Tunus, Birleşik Arap Emirlikleri, Zimbabve) yayınladı.

Afrika genelinde, FV güneş enerjisinin (yanı sıra akülü depolama sistemlerinin) maliyetleri düştükçe, FV güneş enerjisi, ülkeye bağlı olarak, çeşitli hedeflere ulaşmak için giderek artan bir şekilde bir araç olarak görülmeye başlanmıştır. Bunlar, elektrik arzının güvenilirliğini ve güvenliğini iyileştirmeyi, enerji üretim karışımını çeşitlendirmeyi (ve enerji ithalatını azaltmayı veya ihracatı artırmayı), enerji erişimini sağlamayı ve CO2 emisyonlarının büyümesini sınırlarken artan elektrik talebini karşılamayı içermektedir. Pandemiye verilen ulusal müdahalelerin bir parçası olarak hastaneler ve diğer kritik tesisler için güneş enerjisine olan ilgi de ayrıca artmıştır. Uygun finansman araçlarının eksikliği, şeffaflık eksikliği, birçok ülkede fosil yakıtlar için devam eden sübvansiyonlar, bazı ülkelerde sosyal ve politik huzursuzluk ve yeni kapasite ihalelerine büyük ölçüde bağımlılık ve fiyat tekliflerinde en düşük seviyeye ulaşma yarışı da dahil olmak üzere önemli zorluklar devam etmektedir.  Yine de bazı zorluklar (bağımsız enerji üreticileri ve zayıf iletim şebekeleri için düzenleyici çerçevelerin eksikliği gibi), dağıtık FV güneş enerjisi sistemleri için ticari ve endüstriyel pazarları yönlendirmeye yardımcı olmaktadır.

2020’de Afrika’daki birçok ülkede yeni tesisler devreye alınmıştır. Batı Afrika’nın en büyük santrali (50 MW), hidroelektrik enerjisinin ülkenin kurulu kapasitesinin yaklaşık yarısını oluşturduğu; ancak hidrolojik yapısal değişimler nedeniyle giderek daha değişken bir enerji üretim sağlamaya başlamış olan Mali’de faaliyete geçti. Mısır, Etiyopya, Gana, Somali ve Güney Afrika dahil olmak üzere diğer birçok ülkede orta-büyük projeler devreye alındı veya inşaatına başlandı. Mısır hükümetinin perakende elektrik fiyatlarındaki sübvansiyonları kademeli olarak kaldırması, konut, ticari ve endüstriyel kullanımlar için dağıtık FV güneş enerjisi üretim sistemlerinin cazibesini artırıyor. Yıl sonunda, Afrika’nın toplam kapasite için en büyük ülkeleri 3,8 GW (1,1 GW eklendi) ile Güney Afrika, 2 GW civarında tesisle Mısır ve 0,5 GW tesis ile Cezayir oldu.

DÜNYA GENELİ ÖZET BİLGİ

Dünyanın dört bir yanında elverişli ekonomiye sahip devletler, büyük kamu hizmeti ölçekli projelere göre 2019’da yaklaşık %35’ten 2020’de yaklaşık %40’a yükselen pazar payına ulaşmış dağıtık çatı sistemlerine ilgisini arttırmış gibi görülmektedir. Bu durumun, esas olarak Vietnam’daki güçlü büyümenin yanı sıra Avustralya, Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki artışlardan kaynaklandığı söylenebilir. Kamu hizmeti ölçeğinde (utility-scale) kapasite de yıl içinde artış sürerken, büyük ölçekli projelerin boyutu ve sayısı artmaya devam ettiği gözlemlendi. (Dağıtık sistemlerin boyutu dahi birçok ülkede büyümeye yönelik bir eğilim göstermektedir.) Geliştiriciler inşaat, bakım onarım ve tesis işletmesinde ölçek ekonomileri yoluyla güneş enerjisi fiyatını daha da düşürmeye sürdürdükçe, ihale ve açık artırmaların yaygınlaşmasından ve ayrıca PPA’lardan (elektrik satın alma anlaşmaları) kaynaklı giderek büyük arazi üzeri FV güneş enerjisi sistemlerine doğru eğilimler oluşmaktadır.

2020 boyunca, 50 MW ve daha büyük yaklaşık 80 santral tamamlandı (birleşik kapasitede 21 GW’ı aştı) ve bu santraller 49 ülkede faaliyet göstermektedir. Geliştiriciler, 200 MW veya daha büyük kapasiteli en az 30 proje tamamlamıştır. Daha önce bahsedilenlere ek olarak, yeni tesisler arasında, PPA’lar aracılığıyla birkaç müşteriye hizmet verecek olan, Avrupa’nın bu zamana kadar ki en büyük güneş enerjisi santrali olan İspanya’nın 500 MW’lık Nuñez de Balboa’sı; ve Hindistan’ın ek 300 MW’lık tamamlanmasıyla dünyanın en büyüğü haline gelen 2,2 GW Bhadla FV güneş parkı sayılabilir.

Arazi üzeri FV güneş enerjisi santralleri (GES) iyi tasarlanmış ve inşa edilmişse, araziler üzerinde yarattıkları etkiler azatılabilir ve güncel çalışmalar bu tesislerin biyoçeşitliliğin korunmasına yardımcı olabileceklerini göstermiştir. Bununla birlikte, büyük ölçekli arazi üzeri FV GES’ler geniş alanları kapsamaktadır ve artan sayıları, ölçekleri nedeniyle ekosistemler üzerinde potansiyel etkileri, şebeke bağlantılarında yaratacağı aşırı yük ve tarım arazileri ile yeraltı suyu kaynaklarının (panel temizliği için) kullanımı hakkında endişeleri artırmaktadır.

Sonuç olarak, alternatiflere olan ilgi artıyor. Çatı üstü güneş enerjisi sistemleri için potansiyel hala çok büyüktür ve birçok ülke büyük çatı programları ve hedefleri oluşturmuştur. Ayrıca, yavaş bir şekilde ilerleyen binaya entegre fotovoltaik (BIPV) ve özellikle Asya’daki ana akım otomobil üreticileri arasında güneş hücrelerini elektrikli araçlara dahil etme planlarının ortaya çıkması dahil olmak üzere arazi gereksinimlerini minimize ede birkaç niş pazarın varlığından söz edilebilir.

Örneğin başta Hindistan ve Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere 2020 boyunca çeşitli BIPV projeleri tamamlandı; Avrupa’da sektör, ağırlıklı olarak hedeflenen destek planlarına sahip olan Fransa ve İtalya tarafından yönlendirilmektedir.

Nispeten küçük Pazar olan Yüzer Güneş Enerjisi santralleri birçok yerde sınırlı kullanılabilirlik ve yüksek arazi maliyetlerinin yanı sıra maliyetleri düşürmeye yardımcı olan tasarım yenilikleri nedeniyle hızlı bir şekilde yaygınlaşmaya devam etti. Yüzer projeler, yeni riskler ve genellikle araziye monte edilen tesislere göre daha yüksek maliyetler getirmekle birlikte,  özellikle arazinin kıt olduğu veya tesislerin hidroelektrik ile birleştirilebildiği yerlerde önemli faydalar (örneğin, güneş enerjisi projeleri için arazi kullanımının azaltılması, buharlaşmanın azaltılması vb. gibi) sağlar. Proje boyutlarının artmasıyla sağlanan ölçek ekonomileri sayesinde maliyetlerin gitgide azaltılması sağlanmıştır.

Çoğu yüzer FV GES projesi Asya’da yer almaktadır, ancak hemen hemen her bölgede bulunabilirler. Bir tahmine göre, 60’tan fazla ülkede bu tür projeler devam etmekte veya faaliyettedir ve toplam küresel kapasite 2020’de yaklaşık 2,6 GW’lık kapasiteye ulaşmıştır. Yıl içinde faaliyete geçen önemli projeler arasında şunlar yer almaktadır: Avrupa’nın en büyük yüzer güneş enerjisi santrali olan Hollanda’da (27, 4 MW) bölgesel şebekeye bağlandı; Gana’da, yüzer bir projenin ilk bölümü (5 MW) Kara Volta Nehri üzerindeki bir barajın iletim sistemine bağlandı ve Şili’nin en büyük yüzer projesi, ülkenin net ölçüm-mahsuplaşma- planı kapsamında devreye alındı. 2021’in başlarında, faaliyette olan en büyük yüzer güneş enerjisi santrali, Çin Taipei’nin batı kıyısındaki 181 MW’lık bir santraldi. Akıntılar, dalgalar ve tuzlu su ile ilgili ek zorluklara rağmen, yüzer GES’lerin açık denizlere taşınmasına yönelik ilgi gün geçtikçe artıyor.

Tarımsal FV güneş enerjisi– aynı sahanın hem enerji hem de mahsul üretimi için kullanılması – özellikle çift yüzeyli güneş paneli sistemlerin artan mevcudiyeti ile arazi kullanımına yönelik endişeleri giderebilen, hızla gelişen bir sektördür. Bu sektöre artan ilgi, ayrıca iklim değişikliğinin mahsuller ve hayvancılık üzerindeki potansiyel etkilerine ilişkin endişelerden de kaynaklanmaktadır. Maliyetler geleneksel arazi üzeri güneş enerjisi sistemlerine göre daha yüksek olsa da, çeşitli çalışmalar, iyileştirilmiş mahsul verimi, azaltılmış buharlaşma, yağmur suyu hasadı (modüllerle), çiftlik hayvanları veya mahsuller için gölge sağlanması, rüzgar ve toprak erozyonu ve aşırı hava olaylarına karşı koruma sağlarken tüm bunların yanında elektrik üretimi sayesinde çiftçilere ek gelir sağlanması gibi avantajlarının mevcut olduğunu göstermiştir. Tarımsal FV GES projeleri, yaygınlaşmasını teşvik etmek için aktif programların bulunduğu Japonya, Kore Cumhuriyeti ve Hindistan’da birkaç yıldır uygulanıyor ve 2020 boyunca Avrupa, Çin, İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’nde çok sayıda pilot proje yürütülmüştür.